Geld & Gezin

Wat moet je doen als je portemonnee te klein is om de hele maand mee te leven? Wat doe je als je schulden hebt omdat je niet goed oplette toen je iets kocht? En hoe kom je van schulden af waarvan je nauwelijks weet waar ze vandaan komen: een vergeten belastingtermijn, een bedrag aan subsidie nog terug te betalen, een uitkering die iets te lang is blijven door lopen? Het kan je op allerlei manieren overkomen. En hoe maak je dan schoon schip in je financiële huishouding?

Het project ‘Budgetmaatjes’ bestaat al lang, in veel plaatsen. Een deskundige vrijwilliger praat met de man of vrouw zijn schulden door en samen ontwikkelen ze een plan om eruit te komen; een goedwerkende formule!

Intervisie
De problemen kunnen hun achtergrond hebben in de manier waarop je leeft als gezin. In dat geval kun je ook terecht bij de vrijwilligers van ‘Geld & Gezin’, een van de vele activiteiten van Samen 010. Ik bezocht een intervisiebijeenkomst van de vrijwilligers in de week na Sinterklaas. Daarvan dit verslag.

Jassen aan
Het is koud in het kantoor aan de Batavierenstraat. De verwarming staat uit. “Ik heb een koude neus”, roept éen van de gespreksgenoten verbaasd na zo’n uurtje. Die ervaring wordt gedeeld. We doen onze jassen dan maar aan en praten door.

Luisteren
De vrijwilligers: zeven vrouwen en drie mannen, zijn uiteenlopend in leeftijd en hebben een uiteenlopende maatschappelijke achtergrond. Er is een accountant bij, een gepensioneerde politieman, iemand die zijn brood verdiende als archivaris… Het zijn in elk geval allemaal mensen die kunnen luisteren en ze hebben een hart voor mensen in verwarring of nood. Een enkeling heeft een religieuze binding. Ze weten van de hoed en de rand in het brede veld van hulpverlening in de stad.

Elske Thomassen, medewerker bij Samen 010, stuurt de groep aan. Ze wordt in het volgend jaar opgevolgd door collega Rukiye Küçük en een nieuwe medewerker van het ‘hoofdbureau’.

Ze waren gekomen voor intervisie, zo’n keer of zeven per jaar. Dat wordt een open gesprek met elkaar, waarin de deelnemers elkaars optreden evalueren. Iedere vrijwilliger heeft éen of meer ‘matches’; een koppeling aan een gezin waar zij of hij zich een tijd lang mee bemoeit.

Voor de ‘klanten’ zit het probleem in het budgetteren; dat komt niet helemaal goed van de grond, en over hoe het leven in te richten zodat in de toekomst inkomsten en uitgaven in balans met elkaar zijn. Voor de vrijwilligers eist dat een luisterend oor, inzicht in financiën en processen tussen mensen in een huwelijk en hun netwerk, in doortastendheid in de begeleiding, en tenslotte in het vermogen jezelf als begeleider niet al te zeer afhankelijk te maken van het effect en het al of niet slagen van jouw inzet.

Kredietbank?
De eerste casus gaat over een gezin met een reeks kinderen, met oude schulden. Hoe kom je daar nou eens in een klap af? Zou de Kredietbank een uitkomst zijn? Maar dan moet je als gezin wel met de billen bloot en neemt de bank je handelen over. En wat als een van de twee, man of vrouw, dat niet wil? Is er niet ergens een fonds dat in één keer de schuld tenietdoet? En hoe moet dat als man en vrouw het niet met elkaar eens zijn en die onenigheid de positie van de vrijwilliger ondermijnt? “Ben ik wel de geschikte persoon?”, vraagt de inbrenger van deze casus zich af. De groep wikt en weeg met haar mee en zoekt naar alternatieven.

Geen tijd voor overleg
Een ander heeft een tijdlang een aardige relatie op gebouwd met haar ‘match’, maar dan heeft die er ineens geen tijd meer voor, of geen zin meer in. Het is ook wat: een drukke baan, twee drukke kinderen thuis, achterstand in het huishoudboekje en dan ook nog zo’n hulpverlener die elke keer een uur tijd vraagt om je te leren beter te budgetteren. Is Geld & Gezin deze klant kwijt, of is er nog een vervolgtraject?

Na dik twee uur zijn we aardig afgekoeld, ook al zitten we met onze mutsen op. We kunnen de financiële problemen van onze stadsgenoten niet in een avond oplossen. Morgen is er weer een dag. Misschien zien de vragen er dan anders uit. Het gesprek inspireert de deelnemers voor morgen en daar gaat het om.

Er worden afspraken gemaakt voor 2023 en ook voor het jaarlijkse uitje met elkaar. Zo gaat dat bij Samen 010. Eén van de deelnemers organiseert het allemaal, “Maar”, verzucht hij, “het kost allemaal zo veel geld.” Terug bij af dus, geld en gezin. Ook voor deze groep.

Bert Kuipers,
december 2022